Het boek ziet er niet uit als typische youngadultroman en beschrijft ook heel andere thema’s dan gewoonlijk. En toch is Floppy een boek voor jullie. P.P. Van Cauwenbergh vertelt waarom.
Een moeilijke vraag, maar waar gaat Floppy heeft het licht gezien eigenlijk over?
Floppy gaat over een jongen van 16 en daarna 17, Dieter Floppy, die op zoek is naar de waarheid over zichzelf. Door met heel veel verschillende mensen in contact te komen en goed te luisteren naar hun visie over goed en kwaad, over geloof en bijgeloof en over waarheid en leugen, slaagt Floppy er stukje bij beetje in om het kaf van het koren te scheiden. Tijdens elk avontuur dat hij meemaakt, komt hij wel tot een ontdekking. Dat is niet meteen de ultieme waarheid, maar elke ontmoeting brengt hem toch íéts bij.
Die thema’s zien we niet zo veel in YA.
Ik probeer om niet te veel in hokjes te denken. De opsplitsing van het boekenwereldje zorgt ervoor dat sommige thema’s automatisch worden toegedicht aan bepaalde segmenten. Zo neigt de serieuze literatuur al te vaak naar stroperig engagement, filosofische hoofdbrekers of wollige morele kwesties. Ook de YA’s en kinderboeken worden gedomineerd door eigengereide thema’s en stijlen. Met Floppy wilde ik méér doen en onrechtstreeks aantonen dat je over de gekste en vreemdste zaken kunt schrijven, zolang het maar meeslepend en beklijvend is.
Niet alleen de inhoud is bijzonder. Op de cover zien we bijvoorbeeld een stripfiguur.
Los van de filosofische insteek, wil het boek in de eerste plaats amuseren en doen dromen. Dromen zijn vaak onsamenhangend, vaag en een tikje absurd – ver weg van het strenge dagelijkse leven. Precies die dynamiek en vrijheid vond ik als kind ook terug in stripverhalen, veel meer dan in boeken. De prachtige illustraties van Patrick Van Oppen doen niet alleen dromen, maar beelden ook uit wat tijdens het schrijven voor mijn eigen geest dwarrelde.
Ook je schrijfstijl is erg speciaal: geen aanhalingstekens en vol ongewone namen.
Het bewust weglaten van leestekens is een statement, een opgave voor de lezer om voorbij de spelregels van de taal te kijken. Taal verandert constant en het is de mens zélf die de spelregels bepaalt. Als schrijver zoek ik dan ook altijd naar de meest vrije vorm om mezelf uit te drukken. Ik ga op zoek naar een stijl waar ik me niet alleen comfortabel bij voel, maar die eveneens de boodschap uitdraagt van de vrije, creatieve zelfexpressie. Precies daarom is de Floppy-stijl meer dan een donquichotterie.
Bij die thematiek zou je een serieuze, zware stijl kunnen verwachten, maar jij gebruikt erg veel humor in je verhaal.
De communicatie in het dagelijkse leven is vaak saai en oppervlakkig. Je taalgebruik bepaalt hoe mensen naar je kijken – soms denk je maar beter twee keer alvorens je je mond opendoet. In Floppy mag daarentegen alles gezegd en gevraagd worden. Die kinderlijke speelsheid zorgt dan ook geregeld voor grappige situaties en merkwaardige uitdrukkingen die je niet meteen zou verwachten in het echte leven.
Wie zijn inspiratiebronnen voor jou of naar wie kijk je op?
Ik hou van kunstenaars of artiesten die radicaal durven te breken met de norm, en die niet bang zijn voor verandering. Ware kunst trapt heilige huisjes in en smijt zonder verpinken porselein aan diggelen. Miles Davis is zo’n iconoclast. Door bewust noten weg te laten, leerde hij me te luisteren naar datgene wat niet gespeeld wordt. In zijn versie van ‘Time after time’ (van Cyndi Lauper) illustreert hij dat op geniale wijze: tergend hoe hij het nummer ontmantelt en met een minimum aan noten naar zijn hand zet. De jonge Merho, de maker van De Kiekeboes, wist me vroeger ook zo te raken. Meesterlijk hoe subtiel hij de tijdsgeest uit de jaren zeventig en tachtig kon vangen en haar hypocrisie fijntjes blootlegde. Vandaag de dag is zoiets haast niet meer denkbaar. Ironie is op sterven na dood; niemand kan nog om met kritiek. Anno 2020 is iedereen geschoffeerd.
Er zitten veel verschillende thema’s in het boek. Behalve de zoektocht naar anderen en naar jezelf, staat het boek bijvoorbeeld vol verwijzingen naar strips, naar jazz, religie en filosofie.
Die schijnbaar random verscheidenheid staat net symbool voor Floppy’s zoektocht naar zichzelf. Spiritueel zoeken houdt namelijk in dat je het leven in al zijn facetten bestudeert, niet enkel de thema’s die binnen de categorie ‘spiritualiteit’ passen. Als je de fenomenen van het leven écht wilt begrijpen, in haar diepste kern, dan moet je op zoek naar hun grootste gemene deler en de diversiteit en verscheidenheid omarmen. In het verhaal leert Floppy dan ook dat de Waarheid (met hoofdletter) geen kwestie is van A of B, maar van A én B.
Hoe verloopt je schrijfproces?
De Floppy-stijl is erg improvisatorisch. Ik roep het momentum op en laat de beelden à la minute tot mij komen. Op die manier hoef ik op voorhand geen plot uit te schrijven, wat de vrijheid en het schrijfplezier zeker ten goede komt. Als ik de lichtste en luchtigste beelden in mijn hoofd volg, komt het bijna altijd tot een goed einde.
Floppy is je debuutroman, maar je hebt eerder al enkele boeken vertaald over esoterie. Is er een verband met Floppy?
Floppy is de synthese van mijn leven tot dusver. Het omvat alle aspecten van mijn geest. Niet alleen in stijl en toon, maar ook als loutering van alle onverwerkte zaken die ik vroeger niet kon of wilde uitspreken. Floppy als catharsis, dus. In die zin kan de link met mijn vertalingen niet groter zijn. Het was het intense verlangen naar waarheid, zelfkennis en vrijheid, dat me ertoe aanzette om me te verdiepen in de mysterieuze wereld van de esoterie, die via symbolen en metaforen het verborgene in de mens weet te ontsluieren. Je moet er natuurlijk wel moeite voor doen. De zoektocht naar jezelf, en de energie die je erin steekt, leidt dus automatisch naar de expressie van jezelf. De zoeker en het pad worden één.
Hoe denk je dat je roman ontvangen zal worden?
Met gemengde gevoelens, sowieso. Sommige lezers zullen beslist even moeten wennen aan de toon en de stijl. De absurde dialogen, de grillige wendingen, de eclectische fenomenen en de filosofisch-spirituele zelfbevraging zijn geen evidente combinatie, daar ben ik me heel erg bewust van. Ik hoop alsnog dat het boekje zijn weg vindt naar het hart van een type lezer die op zoek is naar zichzelf en die niet bang is om de waarheid recht in de ogen te kijken.
Zin in een heel aparte YA?
Floppy bestellen kan hier!
Geschreven door:
Staf Nys